ΑΝΩΠΟΛΙΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ (1844)

ΓΙΑΝΝΑ ΠΑΤΡΟΥΔΑΚΗ - ΑΝΤΡΕΑΣ ΧΑΤΖΗΠΟΛΑΚΗΣ, ΑΝΩΠΟΛΙΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ (1844)

ΜΕΤΑΓΡΑΦΗ

[Σελίδα 1]

Κάστελος σφακοίω χορίων Ανόπολη
31 αυγούστου 1844
Μετά του παρόντος μας σιφονιτικού γράματος διλοπιούμεν ημείς η κάτοθεν ηπογεγραμένη μανόλις και Ιοάνις περτσουλινάκιδες και με γνόμην και σιμβουλήν και του αδελφού μας του γιοργάκοι και της αδελφι μας χατζίνας εσιμφονίσαμεν με καλήν μας γνόμην μαι τους αξαδέλφους μας τους κριγιαροπολλάκιδες, νικιφόρον και Ιοάνην και τον επουλούμεν μερικόν πατρικόν μας απέλοι χοράφοι και δέντρα.
Πρότον εις στα λιμνιά αμπέλοι κοματάκια τρία ακόμας χοράφοι μές στην βικολίδα κοματάκοι τρία πάρα κάτο εις στα λακούδια εις (...)διώ τόπους εις στον πολιανον τον λάκον κοματάκοι έναν εις στον πρίνον κοματάκοι έναν εις στα παλειά σπίτια κοματάκοι έναν εις στο γιράλλοι τζι μοιλονιες εις στης άσες έναν κοματάκοι εις στον κατζοπρινιά εις στο σόχορον έναν κοματάκοι ακόμης και απού τα πολίκοινα δε μας χρισιμέβουν μι δέ<ν>τρα (...) στιλια εις στην καβουλέ λιβανιανα εις χόητα (;) και εις στον δροσινιά εις στα λούματα εις στα κοκίσματα εις στου γιαάνουκα το σόχορο τζι κολίπους εις τζι ελάταις εις τα πλατάκοια εις στα περίχιλλα εις στα λιμνιά εις στην καλα το σοχοράκοι εις στον κλoνιά ακόμης ανε βρεθή απού τα πολικοινα και άλλο πράγμα απού να μην το ηξερομε να ήναι και αυτόν εδικόν τοναι και δια τιμήν και αξιασμόν του αυτού πραγμάτου το εσιφονίσαμεν γρόσια πεντακόσια Αρ.γρ.500 και τα λάβαμεν αμέσος εις στας χέρας μας και από την σίμερης και εις αιξής να ήναι και να γρικούνται τα ξαδέλφια μας ο νικοιφόρος και ο γιάνης τέλοιη νικοκοίρη εις αυτόν το πράγμα.

[Σελίδα 2]

Αγορά το περτσουλίδο
κάμνοτάς το που θέλουν και βούλονται και ειμίς ει πουλιτάδες περτζουλινάκοιδες ξένοι και αλότριη από αυτόν το πράγμα (...) ελάβαμεν τα γρόσια εις στας χίρας μας και ούτος τον εδίνομεν το παρόν μας ήνα έχουν το κοίρος και την ισχήν εκ πάντος κριτίρια. βάνοντας τους κάτοθεν ηπογεγραμένους μάρτιρας
ακόμας του επουλλούμεν και της αδελφί μας της ανδρουλίνας έναν κοματάκη χοράφοι εις τα λλούματα δια γρόσια ήκοσι γρ.20

ημείς η αδελφί μανόλις, ιοάνης περτζουλινάκοιδες και με γνόμην του αδελφού μας του γιοργάκοι και τζι αδελφί μας τζι χατζίνας ηποσχόμεθα εις τα άνοθεν και να μην ηξέροντας να γράφομεν κάνομεν σιμίον σταβρού + +
παπαμανούσος παρόν
πόλος κριγιαρογιανάκης μάρτιρας
μπατος (;) καρναλής μάρτυρας

εγό αναγνόστης καραβιτάκης έγραψα εκ στόματος τον άνοθεν και μαρτιρό

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Ανώπολη Σφακίων. Οι αδελφοί Περτσουλινάκηδες πουλούν την περιουσία τους στους εξαδέλφους τους Κριαράδες. (για τα ονόματα βλ. παρακάτω)

ΣΧΟΛΙΑ

Φαίνεται ότι οι Περτσουλινάκηδες πούλησαν όλη την περιουσία τους και μετοίκησαν σε άλλον τόπον. Γράφουν "μερικόν πατρικόν (τόπον)", αλλά αφού πωλούν και από τα "πολύκοινα (αδιανέμητα) αν βρεθεί και άλλο πράγμα" συμπεραίνομε ότι πρόκειται για το σύνολο της περιουσίας τους. Που όμως πήγαν, φεύγοντας από την Ανώπολη, δεν γνωρίζουμε. Από τα τοπωνύμια, που τα περισσότερα βρίσκονται στις ευρύτερες περιοχές των γειτονιών της Ανώπολης Γύρος και Άγιος Δημήτριος, συμπεραίνουμε ότι κατοικούσαν σε μια από τις δυο γειτονιές, με πιθανότερη τον Γύρο, που είναι και η γειτονιά των Κριαράδων. Τα καταλύματά τους (ερείπια των σπιτιών τους) θα πρέπει να υπάρχουν, ανάμεσα στο πολλά καταλύματα του Γύρου, αλλά δεν τα εντοπίσαμε. Κατα μίαν προφορική μαρτυρία, η απώτερη καταγωγή της οικογένειας ήταν από τον Άγιο Ιωάννη Σφακίων.

ΟΝΟΜΑΤΑ

-- Αδελφοί Μανώλης, Ιωάννης και Γεωργάκης Περτσουλινάκηδες. Ο Γεωργάκης, αν δεν υπάρχει συνωνυμία με άλλον της ίδιας οικογένειας, ήταν ανάμεσα στους 15 εκπορθητές της Γραμπόυσας στις 2 Αυγ. 1825 (Βλ. Γρηγ. Παπαδοπετράκης, Ιστορία των Σφακίων, Εν Αθήναις 1888, σ. 345)
Αδελφές τους Χατζίνα και Ανδρουλίνα: Η πρώτη ήταν σύζυγος κάποιου Χατζή. κατά πάσαν πιθανότητα κάποιου από τους Χατζηδιανούς (Χατζηδάκηδες) του Αγίου Δημητρίου και η δεύτερη κάποιου Αντρέα.
-- Νικηφόρος και Ιωάννης Κριγιαροπολάκηδες = Νικηφόρος και Ιωάννης Κριαράδες του Παύλου.
Σημειωτεόν ότι ο Πόλος Κριαράς είχε 8 γιους (1), δύο εξ αυτών είναι οι αναφερόμενοι Νικηφόρος και Ιωάννης κι ένας άλλος ο Μανώλης, που αναφέρεται παρακάτω
-- Παπαμανούσος: Ίσως ο γενάρχης της οικογένειας Παπαμανουσάκη της Ανώπολης
-- Πόλος Κριγιαρογιαννάκης = Παύλος Κριαράς του Ιωάννη.
Ο Ιωάννης Κριγιαροπολάκης είχε γιο Πόλο (Παύλο), αλλά δεν πρέπει να είναι αυτός
--Μπατός (;) Καρναλής. Το Μπατός ήταν βαφτιστικό όνομα, αγνώστου ετυμολογίας (κατά μίαν εκδοχήν είναι το όνομα Παναγιώτης) και εξ αυτού προέκυψε το οικογενειακό Μπατοί ή Μπατουδιανοί (κλάδος της οικογένειας των Βλάχων της Ανώπολης).
-- Αναγνώστης Καραβιτάκης. Είχε παντρευτεί την κόρη του Μανώλη (επονομαζόμενου Ρήγα) Κριαρά, αδελφού των Νικηφόρου και Ιωάννη. Ο γιος του Νικόλαος ήταν πατέρας του Μακεδονομάχου Ιωάννη Καραβίτη.
(1) Βλ. Αντρέας χατζηπολάκης, Ο θρυλικός Μακεδονομάχος Καπετάν Γιάννης Καραβίτης. Τα ΣΦΑΚΙΑ (Αθηνών) Ιούλιος 1990, σελ. 7.

ΤΟΠΩΝΥΜΙΑ
(μ' ερωτηματικό ; είναι όσα δεν ταυτίσαμε)

-- Λιμνιά, τα (γειτονιά της Ανώπολης)
-- Βικολίδα, η
-- Πολιανών ο Λάκκος (Λάκκος λέγεται μια έκταση, όχι αναγκαστικά κοίλη σαν λάκκος, με ελιές, Πρβ με άλλα Ανωπολίτικα τοπωνύμια Γυριώτικος Λάκκος, Πάτερου ο Λάκκος)
-- Παλιά Σπίτια, τα, Ίσως η τοποθεσία Παλιόλακκας, όπου υπάρχουν χαλάσματα.
-- Γυράλι στσι Μυλωνιές
-- Άσες, οι (Αναφορά του τοπωνυμίου υπαρχει στο Τραγουδι του Δασκαλογιάννη: εις τσ' Άσες εις το σώχωρο, στον πρίνον απoκάτω.)
-- Κατσοπρινιάς, ο
-- Καβουλέ, η
-- Λιβανιανά, τα (χωριό)
-- Χοητα ;
-- Δροσινιάς, ο (στο Λουτρό)
-- Λούματα, τα
-- Κοκκίσματα, τα 
-- Κολύμποι, οι
-- Ελάτες ;
-- Πλατάκια ;
-- Γιάννουκα το Σώχωρο, του
--Περίχειλα, τα (του Φαραγγιού της Αράδαινας)
-- Κάλα ;
-- Κλονιάς, ο

Mail Antreas P. Hatzipolakis